Hợp tác, đầu tư dầu khí tại Liên bang Nga và các nước SNG là ưu tiên số một của Petrovietnam

Cánh cửa rộng mở

Những ngày tới đây, theo lời mời của Tổng thống Nga V.Pu-tin, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang sẽ có chuyến thăm và làm việc tại Nga. Dự kiến, Chủ tịch nước sẽ tham dự, chứng kiến lễ ký một số văn bản quan trọng và tới thăm một số công trình trọng điểm về hợp tác dầu khí giữa hai nước.

Có thể nói nền tảng của sự hợp tác hiệu quả về dầu khí Việt Nam - Liên Xô trước đây và Việt Nam - Nga ngày nay chính là Liên doanh Vietsovpetro. Ðược thành lập từ năm 1981 trên cơ sở hiệp định hai Chính phủ Việt Nam - Liên Xô, đến năm 1986, khai thác tấn dầu đầu tiên, đến tháng 8-2012 này, Liên doanh Vietsovpetro sẽ khai thác tấn dầu thứ 200 triệu. Doanh thu từ khai thác dầu đã mang đến cho Liên doanh hơn 60 tỷ USD, trong đó nộp ngân sách Nhà nước Việt Nam gần 40 tỷ USD. Hơn thế, một đội ngũ cán bộ, công nhân viên dầu khí Việt Nam chuyên nghiệp đã được đào tạo từ "trường học thực tế" Vietsovpetro. Một hệ thống cơ sở vật chất - kỹ thuật dầu khí liên hoàn đã hình thành chính từ liên doanh đặc biệt này, đã phát huy hiệu quả, góp phần to lớn hình thành nền công nghiệp dầu khí Việt Nam. Từ nền tảng vững chắc Vietsovpetro đó, mối quan hệ hợp tác về dầu khí giữa Petrovietnam và các đối tác Nga phát triển không ngừng, không những tại Việt Nam, mà mở rộng ngày càng hiệu quả tại Liên bang Nga và các nước SNG.

Mốc son đánh dấu một giai đoạn mới đầy triển vọng của Petrovietnam trong quá trình hội nhập và hợp tác quốc tế khi dòng dầu đầu tiên của liên doanh Rusvietpetro tại Nga được đón nhận vào ngày 30-9-2010, tại mỏ Bắc Khosedaiuskoe (lô số 1) thuộc thành phố Narian Mar, thủ phủ Khu tự trị Nhenhetxky thuộc miền cực bắc, băng giá nước Nga. Ðây là biểu hiện cụ thể nữa của sự hợp tác có hiệu quả giữa các đối tác Việt - Nga trong lĩnh vực dầu khí, bên cạnh Xí nghiệp Liên doanh Vietsovpetro.

Rusvietpetro -  Liên doanh được thành lập bởi Petrovietnam và Tập đoàn Zaruberneft (Nga) vào tháng 12-2008, trong đó Petrovietnam nắm giữ 49% cổ phần. Hai năm 2010 và 2011 là những năm quan trọng đánh dấu bước tiến dài của Liên doanh Rusvietpetro trong việc khai thác thành công các mỏ dầu.

Ngày 29-7-2011, mỏ Visovoi - mỏ thứ hai của Dự án được đưa vào khai thác, nâng tổng sản lượng khai thác dầu của Dự án lên hơn 6.000 tấn mỗi ngày (tương đương 44.000 thùng/ngày). Năm 2011, Rusvietpetro đạt sản lượng khai thác 1,51 triệu tấn, tương đương 11 triệu thùng dầu (10% sản lượng khai thác dầu thô của Việt Nam năm 2011) với trị giá 1,1 tỷ USD, trong đó phía Việt Nam chiếm 49%. Tổng sản lượng khai thác của các mỏ nằm trong Khu tự trị Nhenhetxky sẽ đạt được đỉnh điểm là năm triệu tấn trong giai đoạn năm 2014 - 2015. Rusvietpetro đang chuẩn bị khai thác khu mỏ mới tây Khosedaiuskoe thuộc khu vực Nhenhetxky vào cuối tháng 7-2012 với tổng sản lượng dự kiến sẽ vượt hai triệu tấn trong năm nay, tương đương 15 triệu thùng dầu.

Tháng 4 vừa qua, Chủ tịch Tập đoàn Gazprom, Tập đoàn dầu mỏ và khí đốt lớn nhất của Liên bang Nga, ông Miller A.B đã đến thăm và làm việc với Petrovietnam và khẳng định, với sự phát triển mạnh mẽ của ngành năng lượng ở Việt Nam, Gazprom sẽ đầu tư nhiều dự án vào Việt Nam và Petrovietnam sẽ là cầu nối để Gazprom thuận lợi trong kinh doanh tại Việt Nam. Petrovietnam và Gazprom đã thành lập Liên doanh Vietgazprom tại Việt Nam, Liên doanh Gazpromviet tại Nga và đang hoạt động rất hiệu quả.

Việt Nam hiện nay thuộc danh sách các nước sản xuất và xuất khẩu dầu mỏ đứng hàng thứ ba trong khu vực Ðông - Nam Á với sản lượng khai thác dầu từ 16-20 triệu tấn/năm. Ngoài việc bảo đảm khả năng tự tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí trong nước, Petrovietnam luôn là tập đoàn tiên phong trong hợp tác và hội nhập kinh tế quốc tế, thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam và mở rộng đầu tư tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí ra nước ngoài để bổ sung nguồn năng lượng trong nước. Petrovietnam hiện đã trở thành thương hiệu uy tín trong nước và quốc tế với trình độ khoa học công nghệ tương đồng với các nước phát triển, quy mô lớn và năng lực cạnh tranh cao.

Với hơn 50.000 lao động, tổng doanh thu của Petrovietnam hằng năm đạt 20% GDP cả nước, tốc độ tăng trưởng trung bình từ 18 đến 20%/năm. Những năm gần đây, nộp ngân sách Nhà nước của Petrovietnam đạt từ 25 đến 30% tổng thu ngân sách Nhà nước. Petrovietnam đã tích cực phát huy vai trò là đầu tàu kinh tế của đất nước, là công cụ hữu hiệu trong điều tiết kinh tế vĩ mô của Chính phủ, tham gia tích cực vào bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia và thực hiện công tác an sinh xã hội.

Việc thành công trong hợp tác khai thác và phát triển công nghiệp dầu khí giữa Nga và Việt Nam đã mở ra cánh cửa rộng mở cho Petrovietnam tự tin và phấn chấn bước ra biển lớn.

Cơ hội lớn của Petrovietnam

Chiến lược an ninh năng lượng của bất cứ quốc gia nào cũng đều xác định xu hướng hội nhập toàn cầu là tất yếu trong tương lai gần, bởi thị trường năng lượng ngày nay đã dần xóa mờ các biên giới.

Tài nguyên dầu khí quý hiếm, ngày càng cạn kiệt và không thể tái tạo. Hiện nay, đây là nguồn năng lượng, nhiên liệu quan trọng bậc nhất cho cuộc sống con người và phát triển kinh tế - xã hội.

Cục diện chung đã thay đổi khoảng mười năm trở lại đây, tạo ra một kỳ vọng toàn cầu hóa nền tảng khai thác và kinh doanh dầu khí. Sự đổi mới về công nghệ khai thác, sự chuyển đổi dạng thức xuất nhập khẩu, đòi hỏi của mức độ đầu tư, sự phân vùng của tài nguyên, nhu cầu chia sẻ rủi ro..., đã đưa ngành dầu khí thế giới sang một giai đoạn mới với luật chơi mới, đa dạng hóa về cấu trúc và tuân thủ các nguyên tắc của tự do hóa đầy đủ thị trường. Không một nước nào có thể "tự cung tự cấp" toàn bộ và lâu dài từ thượng nguồn đến hạ nguồn, vì vậy không có hợp tác quốc tế, không thể phát triển ngành đặc biệt này.

Thế giới hiện nay đã biết đến ngành công nghiệp dầu khí của Việt Nam. Tuy đi sau trong lĩnh vực này, nhưng Việt Nam lại có những kinh nghiệm và kiến thức trong thăm dò khai thác ở điều kiện địa chất phức tạp, đặc biệt việc tìm ra, đưa đối tượng dầu trong đá móng nứt nẻ vào khai thác, một đối tượng chứa dầu phi truyền thống làm nên thương hiệu mới, thương hiệu Việt Nam, đóng góp vào khoa học dầu khí thế giới, tạo ra lợi thế đặc biệt của Petrovietnam khi đàm phán hợp tác. Nhiều nước tin tưởng vào năng lực, uy tín của Việt Nam đã đặt vấn đề với chúng ta hợp tác cùng nghiên cứu, tìm ra những đối tượng tương tự như vậy ở nước họ.

Theo số liệu mới nhất, vào thời điểm tháng 6-2012, Petrovietnam đang hợp tác thực hiện 25 dự án dầu khí ở 18 quốc gia và vùng lãnh thổ. Petrovietnam xác định đầu tư có trọng điểm vào những khu vực có tiềm năng dầu khí cao và có quan hệ chính trị tốt, đồng thời đa dạng hóa hình thức đầu tư với các công ty dầu khí lớn, vừa để tránh rủi ro, vừa để học tập, hội nhập quốc tế.

Nhìn vào bức tranh tổng thể hợp tác quốc tế của Petrovietnam ta thấy, hoạt động đầu tư dầu khí ra nước ngoài tại Nga và Cộng đồng các quốc gia độc lập (SNG) vẫn được Petrovietnam ưu tiên số 1, bởi đây là môi trường nhiều thuận lợi.

Hiện nay, Petrovietnam đang tích cực thúc đẩy việc triển khai các dự án hợp tác tại Cộng hòa U-dơ-bê-ki-xtan, bao gồm dự án Hợp đồng dầu khí lô Kossor, dự án Nghiên cứu thăm dò dầu khí khu vực Buhara Khiva, dự án mở rộng diện tích Hợp đồng lô Kossor. Tại A-déc-bai-dan Petrovietnam và Công ty dầu khí quốc gia A-déc-bai-dan SOCAR đã ký Thỏa thuận nguyên tắc Hợp đồng khôi phục, thăm dò, khai thác dầu khí khu vực Muradkhanli, bao gồm ba mỏ dầu Muradkhanli, Dzafarli và Zardov và nằm trong khu vực nhiều tiềm năng dầu khí trên đất liền của A-déc-bai-dan.

Tại địa bàn Ðông - Nam Á, Petrovietnam đang hợp tác với In-đô-nê-xi-a và Ma-lai-xi-a. Tháng 9-2006, lần đầu tiên, ngành Dầu khí Việt Nam có sản phẩm khai thác dầu khí ở nước ngoài từ lô PM 304 - Ma-lai-xi-a. Khu vực thứ ba là Vê-nê-xu-ê-la và Mỹ la-tinh với các dự án Jundin-2 và lô 67 Pê-ru.

Thời gian qua và sắp tới các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao hai nước luôn là điều kiện rất thuận lợi, là cơ hội lớn để Petrovietnam hợp tác phát triển. Chuyến thăm của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và đoàn công tác lần này chắc chắn sẽ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình hợp tác sâu rộng và toàn diện giữa hai nước Việt - Nga nói chung và ngành công nghiệp dầu khí nói riêng.

TSKH PHÙNG ÐÌNH THỰC Chủ tịch HÐTV Petrovietnam