Trở lại nơi khai sinh ra Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân

Đúng 17 giờ ngày 22-12-1944, Lễ thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân (VNTTGPQ) diễn ra dưới tán rừng với những hàng cây cao vút. Đội VNTTGPQ lần đầu tiên tụ họp hàng ngũ chỉnh tề đứng dưới lá cờ đỏ sao vàng trước sự chứng kiến của đại diện Liên tỉnh ủy Cao – Bắc - Lạng cùng với đại biểu nhân dân Tày, Nùng, Dao của hai tỉnh cao Bằng, Bắc Kạn.

Ngay sau khi thành lập, Đội VNTTGPQ liên tục tạo nên những chiến công. 17 giờ ngày 25-12-1944, Đội VNTTGPQ đã mưu trí, táo bạo, bất ngờ đột nhập vào đồn Phai Khắt và 7 giờ ngày 26-12-1944, đột nhập đồn Nà Ngần (đều đóng tại châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng), tiêu diệt 2 tên đồn trưởng, bắt sống toàn bộ binh lính địch, thu vũ khí, quân trang, quân dụng. Chiến thắng Phai Khắt, Nà Ngần mở đầu cho truyền thống quyết chiến, quyết thắng của Quân đ???i nhân dân Việt Nam...

Trở lại dưới tán rừng già Trần Hưng Đạo, hiện Khu di tích này bao gồm 5 điểm di tích: rừng Trần Hưng Đạo, nơi thành lập Đội VNTTGPQ; đồn Phai Khắt, nơi diễn ra trận đánh thắng đầu tiên của đội ngày 25-12-1944; đồn Nà Ngần, nơi diễn ra trận đánh thắng thứ 2 của đội ngày 26-12-1944; hang Thẳm Khẩu, nơi tập trung quân của đội VNTTGPQ chiều ngày 24-12-1944, để chuẩn bị đánh đồn Phai Khắt và Nà Ngần; di tích Vạ Phá, nơi Tổng bộ Việt Minh tỉnh Cao Bằng mở lớp huấn luyện đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho tỉnh tháng 2-1944 do đồng chí V?? Nguyên Giáp và đồng chí Lê Thiết Hùng phụ trách.